Avrupa Parlamentosu, Rusya ve Belarus’tan tarım ürünleri ile gübre ithalatına yeni gümrük vergileri getirilmesini öngören düzenlemeyi büyük çoğunlukla onayladı. Karara rağmen, birçok Avrupalı çiftçi bu adımın temel ürünlerde fiyat artışlarına neden olabileceği gerekçesiyle itiraz etti.
Oylamada 411 milletvekili lehte oy kullanırken, 100 milletvekili karşı çıktı, 78’i ise çekimser kaldı. Kararın yürürlüğe girmesi için şimdi Avrupa Birliği Konseyi tarafından da onaylanarak resmi gazetede yayımlanması gerekiyor.
Avrupa Birliği, 2024 yılında Rusya’dan 6,2 milyon ton gübre ithal etti. Bu miktar, Birliğin toplam gübre ithalatının dörtte birine denk geliyor.
Söz konusu düzenleme, daha önce Avrupa Parlamentosu’nun dış ticaret komitesi tarafından da desteklenmişti. Yeni vergilerin temmuz ayından itibaren kademeli olarak yürürlüğe girmesi ve üç yıl içinde tamamen uygulanması bekleniyor.
Avrupa Komisyonu, 18 Ocak’ta sunduğu teklifte, Rusya ve Belarus’tan gelen tarım ürünleri ile gübrelere yeni gümrük vergileri getirilmesini önermişti. Komisyon bu hamlenin, AB’yi bu alanda Moskova’ya olan bağımlılıktan kurtarmayı amaçladığını açıklamıştı. Aynı zamanda, tarım ürünleri ve gübrelerin üçüncü ülkelere transit geçişlerinin yeni kısıtlamalardan etkilenmeyeceği belirtilmişti.
Avrupa’nın en büyük çiftçi örgütleri arasında yer alan Copa-Cogeca, karara ilişkin yaptığı açıklamada bu vergilerin tarım sektörü üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekti. Açıklamada, mevcut haliyle kararın AB tarımını tehlikeye atacağı belirtildi. Çiftçiler, Rusya ve Belarus’tan yapılan gübre ithalatına yönelik vergi uygulamasının bir yıl ertelenmesini ve diğer ülkelerden yapılan ithalat için vergi muafiyeti getirilmesini talep etti. Ayrıca, gübre fiyatları üzerinde denetim mekanizmalarının devreye sokulması çağrısında bulundular.
AB Konseyi verilerine göre, yeni gümrük vergileri Rusya’dan gelen tüm tarım ürünlerini kapsayacak. Oysa 2023 yılında bu uygulama yalnızca toplam tarım ürünleri ithalatının %15’lik kısmına uygulanıyordu.
Avrupa İstatistik Ofisi Eurostat’ın verilerine göre ise Rusya, Mart ayında AB’ye yaptığı gübre ihracatını Kasım 2022’den bu yana en yüksek seviyeye taşıdı. Baharın başında AB, Rusya’dan 206,1 milyon avro değerinde gübre ithal etti. Bu rakam, hem aylık hem de yıllık bazda yaklaşık %15 artış anlamına geliyor. Mart ayındaki ithalat tutarı, Kasım 2022’de kaydedilen 263,5 milyon avroluk rekorun ardından en yüksek ikinci değer oldu.
