Merkez Bankası: Banknotların ömrünü dolaşım koşulları belirliyor

Banknotların kullanım süresi yalnızca kâğıdın dayanıklılığına değil, insanların parayı nerede ve nasıl kullandıklarına da bağlı. Merkez Bankası, kâğıt paraların ömrünün kişisel tutumdan market ya da pazar gibi ödeme ortamlarına kadar birçok faktörden etkilendiğini vurguluyor.

Rusya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Sergey Belov, kâğıt banknotların son kullanma tarihinin bulunmadığını söyledi. Eğer kirlenmemişlerse, mekanik hasar, yırtık, yazı ya da leke içermiyorlarsa, ne zaman basıldıklarından bağımsız olarak dolaşıma uygundur diyen Belov, “Her banknot kendi hayatını yaşar. Aslında bir son kullanma tarihi yok. Yani banknot kirlenmemişse, mekanik hasar, yırtık, yazı veya leke bulunmuyorsa, ne zaman basıldığına ve dolaşıma girdiğine bakılmaksızın kullanılabilir” dedi.

Belov, düşük nominal değerli banknotların – 50 ve 100 ruble – ortalama ömrünün en az 3 yıl, 2000 ve 5000 ruble değerindeki banknotların ise en az 10 yıl olduğunu; ancak bunun dolaşım koşullarına bağlı bulunduğunu ve bu nedenle her bir banknotun ömrünün değişebileceğini belirtti.

Merkez Bankası Başkan Yardımcısı, “Bu birçok faktöre, hem objektif hem de subjektif nedenlere bağlıdır. Objektif nedenlere kâğıdın özellikleri, çok sayıda bükülmeye, buruşmaya, gerilmeye dayanıklılığı ve sıcaklık değişimlerine karşı direnci dâhildir” diye konuştu.

Belov, banknotların ömrünün insanların ödeme yaptığı yerlerden de etkilendiğini vurguladı. “Bir süpermarket kasası ile pazar tezgâhları aynı değil. Ayrıca banknotların dolaşım hızını da dikkate almak gerekir – belirli bir zaman diliminde geçen işlem sayısı. Bu sayı ne kadar yüksekse, banknot o kadar çabuk yıpranır” dedi.

Belov’a göre subjektif faktör ise öncelikle insanların nakit paraya olan kişisel yaklaşımıdır. Belov, “Kimisi büyük özen gösterir, buruşturulmuş köşeleri düzeltir, cüzdanına düzenli şekilde yerleştirir. Kimisi ise tersine paraya dikkatsiz davranır, buruşturur, üzerine yazı veya çizim yapar. Bazen de insanlar çamaşır yıkarken ceplerinde parayı unuturlar. Çoğu zaman yıkamadan sonra banknotlar artık kurtarılamaz, ömürleri böylece sona erer” ifadelerini kullandı.

Belov, banknotların ömrünü uzatmak ve kirlenmeye karşı korumak amacıyla özel koruyucu vernikle kaplandıklarını belirtti. Bunun öncelikle sık kullanılan küçük nominal değerli banknotlar için geçerli olduğunu ifade etti. Ayrıca, kâğıda antimikrobiyal özellik kazandıran özel bir biyosit katkısı da eklendiğini sözlerine ekledi.