.webp){kind=logo}
Türkiye’nin enerji sektöründeki talep artışı, Rus kömür ihracatçıları için en önemli çıkış kapılarından biri hâline geldi. NEFT Research verilerine göre, Türk kamu hizmeti şirketleri 2025’in son çeyreği ve 2026’nın ilk çeyreği için kömür stoklarını artırırken, ülke pazarının Rus tedarikçiler açısından en kârlı yönlerden biri olarak öne çıktığı belirtiliyor.
Rus enerji kömürüne yönelik talep, özellikle Türkiye’de hızla artıyor. NEFT Research raporuna göre, ekim ayının son haftasında 6000 kcal/kg kalitesindeki Rus enerji kömürünün Türkiye teslim fiyatı (CFR) yüzde 1,3 artarak ton başına 97 dolara yükseldi. Türk kamu hizmeti şirketleri spot piyasadan aktif şekilde kömür alarak stok oluşturuyor. Taman Limanı’nda fiyatlar yüzde 0,4 artışla ton başına 72,4 dolara (FOB) çıktı.
Ekim sonunda Türkiye’deki enerji kömürü fiyatları, Avrupa’daki primli piyasa seviyesini aştı.
NEFT Research’e göre, Avrupa’da da kış öncesi enerji kömürü tüketimi artıyor. CIF ARA bazında Avrupa fiyatları bir haftada yüzde 1 artışla ton başına 95,5 dolara ulaştı. Yaptırımlar nedeniyle Rus kömürü AB ülkelerine doğrudan satılamıyor. Ancak sektör kaynakları, kömürün aracı “ticaret firmaları” üzerinden Avrupa ve diğer yasaklı pazarlara yeniden yönlendirilebildiğini belirtiyor.
Çin’de ise fiyat artışı yerini düşüşe bıraktı. NEFT Research verilerine göre, 31 Ekim itibarıyla 5500 kcal/kg kalitesindeki Rus enerji kömürünün Güney Çin teslim fiyatı (CFR) yüzde 0,4 gerileyerek ton başına 89,8 dolara düştü. Uzak Doğu limanlarında fiyatlar ton başına 77 dolarda sabit kaldı. Çin’in sekiz kıyı eyaletinde kömür tüketiminin bir haftada yüzde 10 azalması üzerine bazı enerji şirketleri kömür stoklarını yenilemeyi erteledi.
Yıllık bazda enerji kömürü fiyatları hâlâ geçen yılın altında seyrediyor.
NEFT Research’e göre, Asya pazarlarında fiyatlar geçen yılın seviyesinin yüzde 7,3–12,9 altında; Batı pazarlarında ise yüzde 12,6–28,5 oranında daha düşük.
Kommersant’ın haberine göre Kept şirketinin “Yatırım ve Sermaye Piyasaları” bölüm ortağı Sergey Kazachkov, Rus kömür ihracatçıları için şu an en olumlu tablonun Türkiye’de görüldüğünü belirterek, bu ülkede artan sevkiyatların yükselen tüketim beklentileriyle desteklendiğini söyledi. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Ocak–Ağustos döneminde Türkiye’nin Rusya’dan kömür ithalatı yıllık bazda yüzde 34 artarak 21,3 milyon tona ulaştı.
Alfa-Bank Sermaye Piyasaları Araştırma Direktörü Boris Krasnojenov, Batı pazarlarında kış öncesi kömür talebinin yeniden canlanmasının beklendiğini, ancak kasım ayında Avrupa’nın büyük bölümünde sıcak havanın devam etmesinin, rüzgâr enerjisi üretiminin toparlanmasının ve doğal gaz fiyatlarının istikrar göstermesinin kömür fiyatlarındaki artışı sınırladığını belirtti. Krasnojenov, daha belirgin bir fiyat artışının kasım ayının ikinci yarısında görülebileceğini ifade etti. Analist ayrıca, son haftalarda Rus enerji kömürü fiyatlarının istikrarlı seyretmesinin, kış öncesi stok yapmak isteyen alıcıları çekebileceğini kaydetti.
Kömür taşımacılığı maliyetleri yükselişte
Rus kömürünün denizyolu taşımacılığı maliyetleri artış eğiliminde. Kazachkov, Çin yönlü sevkiyatların mevsimsel etkiyle aralık ayında artmasının beklendiğini, ancak geçen yıla göre daha düşük seviyede kalacağını belirtti. Analiste göre, Çin ekonomisindeki yavaşlama ve yerli ile Endonezyalı üreticilerden gelen arz artışı Rus kömürüne olan talebi olumsuz etkileyecek. Ayrıca, uzun vadede Çin’in yenilenebilir enerji programı kapsamında kömür ithalatındaki payının kademeli biçimde azalacağı öngörülüyor.
NKR kredi derecelendirme kuruluşu Finansal Kurumlar Derecelendirme Grubu Direktörü Nariman Tayketayev, yıl sonuna kadar Rus kömürünün başlıca ithalatçıları arasında Çin, Hindistan, Türkiye ve Güney Kore’nin kalacağını söyledi. “Expert RA” kuruluşu egemen ve bölgesel derecelendirme analisti Kirill Lysenko ise, Güney Kore pazarında Avustralya’nın —ülkenin geleneksel ana tedarikçisi olarak— yeniden etkinlik kazandığına dikkat çekti. Lysenko, Hindistan pazarında ise lojistik maliyetlerinin yüksekliği, talebin esnekliği ve yoğun rekabetin Rus tedarikçilerin işini zorlaştırdığını belirtti.
