Rusya Federasyonu Yüksek Mahkemesi, vatandaşların yabancı bankalarla yaşadığı tüketici anlaşmazlıklarında haklarını savunmak için yerel mahkemelere başvurabileceğine hükmetti. Karar, Yüksek Mahkeme’nin Medeni Davalar Kurulu tarafından alındı.
Kararın temelini, Moskova’da yaşayan bir vatandaşın OAO KB “Kırgızstan” bankasıyla yaşadığı dava oluşturdu. Davacı, 2022 yılında bankada üç farklı para biriminde hesap açtı. Ancak, banka bu hesaplardan tek taraflı olarak para çekti. Vatandaş, Rusya’daki banka temsilciliğine şikâyet dilekçesi sundu ancak yanıt alamadı. Ardından dava açtı ancak mahkeme, davayı değerlendirmeyi reddetti. Gerekçe olarak, davanın bir yabancı tüzel kişiye karşı açıldığı ve bankanın Moskova’daki temsilciliğinin bağımsız bir tüzel kişilik olmadığı belirtildi. Ayrıca banka ile müşteri arasında imzalanan sözleşmede ilişkilerin Kırgız Cumhuriyeti yasalarına tabi olduğu da vurgulandı.
Vatandaş bu kararı temyiz ederek üç derece mahkemeyi geçti ve nihayetinde Rusya Federasyonu Yüksek Mahkemesi’ne ulaştı.
Yüksek Mahkeme, Rusya’da faaliyet gösteren yabancı şirketlerin – eğer ülkede temsilcilikleri, malları ya da reklam aracılığıyla tüketicilerin ilgisini çeken faaliyetleri varsa – yerel mahkemelerde dava edilebileceğine hükmetti. Örneğin, bir şirketin Rusça web sitesinin olması, fiyatların ruble cinsinden belirtilmesi veya hizmetlerin Rus kullanıcıların dikkatini çekmeye yönelik olması yeterli sayılıyor.
Mahkeme, bu vakada söz konusu bankanın Rusya’da akredite edilmiş bir temsilciliği bulunduğunu, Rusça dilinde bir internet sitesine sahip olduğunu ve bu sitede Rusya kodlu telefon numaraları, temsilcilik adresi ile Rus vatandaşları için kart hesabı açma başvuru formlarının yer aldığını belirtti.
Kararda şu ifadeler yer aldı:
“Taraflar geçerli yasa konusunda anlaşma yapabilir. Ancak böyle bir anlaşma, tüketicinin yerleşim yeri ülkesinin zorunlu hukuk normlarının sağladığı tüketici koruma önlemlerinin uygulanmasına engel değildir. Bu, şu şartlardan birinin varlığı hâlinde geçerlidir: Profesyonel taraf, faaliyetini tüketicinin yerleşim yeri ülkesinde sürdürüyor ve sözleşme bu faaliyetle bağlantılıysa; ya da profesyonel taraf faaliyetini, tüketicinin yerleşim yeri ülkesine veya birkaç ülkeye, bu ülke dahil olmak üzere yöneltiyorsa ve sözleşme bu faaliyetle bağlantılıysa.”
Sonuç olarak, Rusya Federasyonu Yüksek Mahkemesi dosyayı Moskova’daki Zamoskvoretskiy Mahkemesi’ne göndererek davanın esasına girilerek yeniden değerlendirilmesine hükmetti.
