.webp){kind=logo}
Yılbaşı öncesinde artan alışveriş hacmi, gümrük kontrollerindeki sıkılaşma ve hava koşulları, Ruslar için yurt dışından verilen siparişlerin teslimat sürelerini uzattı. Sektör temsilcileri gecikmelerin nedenlerini ve boyutlarını değerlendirirken, gümrük makamları kendi taraflarından bir aksama yaşanmadığını savunuyor.
Ruslar, sınır ötesinden gelen kargoların teslimat sürelerinin uzamasıyla karşı karşıya kaldı. Gecikmeler her yıl bayramlar öncesinde gönderi yoğunluğu nedeniyle yaşanıyor, ancak bu yıl sürece gümrük kontrollerinin sıkılaştırılması da etki etti.
Yurt dışından ürün teslimatı yapan büyük şirketler, gönderilerde gecikmeler yaşandığını bildirdi. Bu soruna ilişkin Rusya Postası, CDEK.Shopping, PEK, DPD, MAK S taşımacılık, lojistik ve posta-kurye şirketleri birliği ile Elektronik Ticaret Pazarı Katılımcıları Derneği (AUREK) temsilcileri RBC’ye açıklamalarda bulundu.
Şirketler gecikmeleri, yılbaşı öncesinde gönderi sayısının katlanarak artması, sınır ve gümrük kontrollerinin sıkılaştırılması ile bazı bölgelerdeki zorlu hava koşullarıyla açıkladı. Bazı şirketler RBC’ye yaptıkları açıklamada gecikmelerin geçen yıla kıyasla belirgin şekilde arttığını belirtirken, diğerleri gecikmelerin benzer düzeyde olduğunu ifade etti.
Gümrük makamları ne diyor
Federal Gümrük Servisi temsilcisi, sınır ötesi ticarete konu ürünlerin gümrük işlemlerinde kendi taraflarından kaynaklanan bir gecikme yaşanmadığını söyledi. Temsilci, yeni yıl öncesinde geleneksel olarak yoğun bir sezon yaşandığını ve bu dönemde Rusya’ya gelen uluslararası posta gönderilerinin sayısının arttığını belirtti. Gümrükleme sürelerinde aksama yaşanmaması için vardiya düzeninin optimize edildiğini, diğer gümrük noktalarından personel görevlendirildiğini ve çalışma saatlerinin değiştirildiğini kaydetti. Temsilci, posta operatörleri tarafından gümrük kontrolüne sunulan uluslararası gönderilerin “mevzuatta belirlenen süreler içinde sıkı şekilde” işlem gördüğünü vurguladı.
Rusya Postası temsilcisi de sınır ötesi kargolardaki gecikmelerin öncelikle gönderi sayısındaki katlanarak artıştan kaynaklandığını bildirdi. Temsilci, “Yoğun dönem için posta, uluslararası gönderilerin teslimatını hızlandırmak amacıyla ek kaynaklar seferber etti, tesislerde ek mesai yapacak personel görevlendirdi ve ilave taşıma araçları devreye aldı” dedi.
Piyasa oyuncularının değerlendirmeleri
CDEK.Shopping temsilcisi, birçok büyük e-ticaret platformunun uluslararası teslimat için posta kanalını kullandığını belirterek, “Yüksek sezonda — geleneksel olarak kasım ayının ikinci yarısından ocak ortasına kadar — sınır ötesi gönderilerde, yapılan indirim kampanyaları ve yaklaşan bayramlar nedeniyle paket sayısının katlanarak artması sonucu teslimat sürelerinde makul uzamalar yaşanabiliyor” değerlendirmesinde bulundu. Temsilciye göre sürelerdeki değişiklikler ağırlıklı olarak uluslararası teslimatın ilk aşamasını, yani Rusya dışındaki süreci etkiliyor. Bu dönemde yurt dışındaki lojistik ve gümrük süreçlerinde gönderi hacmi önemli ölçüde artıyor. Şirket, Rusya tarafında yüksek sezonun etkisinin çok daha sınırlı olduğunu kaydetti.
AUREK Yönetim Kurulu Başkanı Evgeniya Çernitskaya, gecikmelerin ölçeğinin her yıl arttığını, bunun da perakende toplamı içinde pazaryerleri üzerinden yapılan çevrim içi alışverişlerin payının sürekli büyümesinden kaynaklandığını belirtti. Çernitskaya, “Bu durumda yerli üretim ürünlerle çalışan satıcılar avantaj sağlıyor. Daha kısa teslimat süresi sayesinde stratejik bir üstünlük elde ediyorlar. Yurt dışından gelen kargolar, kuyruklar ve uluslararası lojistiğin aşırı yüklenmesi nedeniyle haftalarca gümrükte beklerken, Rusya menşeli ürünler müşteriye en yakın depoda bulunuyor” ifadelerini kullandı.
Rakamlar ne söylüyor
Analitik şirketi INFOLine verilerine göre, Rusya’da çevrim içi ticaret pazarı 2024 yılı sonunda yüzde 37 büyüyerek 11,3 trilyon rubleye ulaştı; bu rakam ülkedeki tüm perakende satışların yüzde 20’sinden fazlasını oluşturuyor. 2025 yılının ilk yarısında sınır ötesi ticaret hacmi 157 milyar rubleye ulaştı; bu da Rusya’daki toplam internet ticaretinin yaklaşık yüzde 3’üne denk geliyor (iç pazar 5,3 trilyon ruble). Bu tutar, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 31 artış gösterdi. Yurt dışındaki internet mağazalarından yapılan çevrim içi alışverişlerde en popüler ürün kategorileri elektronik ve beyaz eşya, ev ürünleri ile giyim ve ayakkabı oldu.
Gecikmelerin nedenleri ve lojistik
MAKS taşımacılık, lojistik ve posta-kurye şirketleri birliği Başkanı Aleksandr Mityukov, bazı ürün kategorilerinde teslimat sürelerinin iki katına ve daha fazlasına çıktığını söyledi. Mityukov, RBC’ya yaptığı açıklamada bunun temel nedeninin gümrük işlemlerinin daha uzun sürmesi olduğunu belirtti. Mityukov, “Yurt dışından gelen ürünlere yönelik gümrük kontrolü genel olarak sıkılaştırılıyor. Denetimler daha titiz ve uzun hale geliyor. Geçen yıl da gecikmeler vardı, ancak süreler yine de farklıydı” dedi. Mityukov’a göre, gümrük işlemlerinin uzaması gri ithalatla mücadele amacı taşıyor. Mityukov, ülke içindeki lojistiğin normal şekilde çalıştığını ve bu aşamada kayda değer bir gecikme olmadığını vurguladı.
DPD Rusya Uluslararası Taşımalar ve Gümrük Operasyonları Direktörü Denis Malahov, Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) sınırları boyunca mal girişine yönelik denetimlerin sıkılaştırılmasının gri ithalatla mücadeleyi hedeflediğini ve bunun kuyruklara, dolayısıyla gecikmelere yol açabildiğini belirtti. Ancak Malahov, mevsimsel olarak sevkiyat hacminin artmasının ve hava koşullarının da rol oynadığını söyledi. Malahov, “Örneğin, Çin’in Urumçi kentinde yük aldığımız bir noktada birkaç gün boyunca şiddetli yağmurlar yağdı ve uçak planlanandan daha geç kalktı. Rusya’da da durum her zaman kolay değil; yükler Trans Sibirya Demiryolu üzerinden taşınıyor ve örneğin Perm’deki son hava koşulları yollarda tıkanmalara ve teslimat gecikmelerine yol açtı” dedi.
Sınır geçişleri ve pazaryerleri
Malahov ayrıca Kazakistan sınırındaki sorunlara da değindi. Sonbaharda bu sınırda binlerce kamyon kuyrukta bekledi; Çin’den gelen çok sayıda ucuz ürün bu hat üzerinden taşınıyordu ve gerekli belgeleri bulunmayan tırlar ülkeye giriş yapamıyordu. Sorunun çözümü için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kazakistan ve Kırgızistan’dan ürün ithalatını 8 Aralık’a kadar kolaylaştıran bir kararname yayımladı. Daha sonra bu kararın süresi 25 Aralık’a kadar uzatıldı. Malahov, “Basitleştirilmiş ithalat için taşıyıcının, ürünleri daha sonra beyan edeceğine dair alıcı tüzel kişiden bildirim alması gerekiyor. Ocak ayında bu kadar büyük hacimler beklenmiyor, dolayısıyla kuyruklar da olmamalı. Kazakistan sınırındaki bu tıkanıklık durumu bizi neredeyse hiç etkilemedi, çünkü Çin’den gelen yükleri farklı bir güzergâhtan — Vladivostok, Habarovsk, Blagoveşçensk ve Zabaykalsk üzerinden — taşıyoruz. Evet, Kazakistan’dan Rusya’ya taşıdığımız bazı yükler vardı, ancak belgelerimiz eksiksiz olduğu için denetimlerden kaynaklanan gecikmeler kritik düzeyde olmadı” ifadelerini kullandı.
RBC çalışanlarından bazıları da yurt dışından, özellikle Ozon üzerinden pazaryerleri aracılığıyla sipariş edilen ürünlerin teslimatında gecikmeler yaşandığını belirtti. Şirketin basın servisi temsilcisi, tekil gecikmeler tespit ettiklerini ve on üründen yedisinin zamanında teslim edildiğini bildirdi. Temsilci, “Ozon’un toplam cirosu içinde yabancı ürünlerin payı henüz çok yüksek olmasa da Ozon Global’de Çin ve Türkiye’den 50 milyondan fazla ürün sunuluyor. Lojistiği kolaylaştırmak için bu yıl Rusya’daki pazaryerleri arasında ilk kez Amur Bölgesi’nin Blagoveşçensk kentinde bir gümrük-lojistik merkezi açtık. Burada yurt dışından gelen ürünlerin gümrük işlemleri yapılıyor ve gerekli belgeler alınana kadar depolanıyor” dedi.
RVB (Wildberries&Russ) temsilcisi ise şirketin yurt dışından gelen ürünlerin teslimat sürelerinde kayda değer bir artış tespit etmediğini söyledi. Temsilci, bazı durumlarda — örneğin AEB üyesi olmayan ülkelerden gelen satıcıların ürünlerinde — teslimat sürelerinin platform için standart olan iki ila üç günü aşarak iki haftadan fazla sürebildiğini, ancak bunun “mevcut lojistik koşullarda e-ticaret pazarının yerleşik bir normu” olduğunu ifade etti.
