.webp){kind=logo}
Rusya Devlet Başkanlığı İdaresi Başkan Yardımcısı Maksim Oreşkin, kripto para madenciliğinin ülke ekonomisine önemli katkı sağladığını belirterek, madencilik gelirlerinin artık ödemeler dengesinde dikkate alınması gerektiğini söyledi. Oreşkin, VTB’nin düzenlediği “Rusya Çağırıyor!” yatırım forumundaki konuşmasında, kripto madenciliğinin ülke dışı gelir yaratma kapasitesine dikkat çekti.
Oreşkin, geçen yıl Rusya’da yeni bir ihracat kaleminin ortaya çıktığını ve bunun “henüz yeterince doğru değerlendirilmediğini” ifade etti. Madencilikten elde edilen “muazzam gelirlerin” gizli ihracat oluşturduğunu vurgulayan Oreşkin, dijital para birimleriyle ithalat ödemesi yapılabildiğini; ancak bu işlemlerin standart kanallar dışında gerçekleştiği için kayıtlarda yer almadığını söyledi. Oreşkin, bu nedenle söz konusu akımların döviz piyasasını etkilediğini ve ödemeler dengesinde dikkate alınmasının zorunlu olduğunu belirtti.
Madencilik gelirleri günde 1 milyar rubleyi aşıyor
“Via Numeri Group” Genel Direktörü Oleg Ogiyenko, madenciliğin Rusya ekonomisinde halihazırda ciddi bir paya sahip olduğunu söyledi. Ogiyenko’nun tahminlerine göre, bu yıl “proof of work” mekanizmasıyla çalışan Bitcoin (BTC) ve diğer kripto paraların üretim hacmi on binlerce Bitcoin’e ulaşabilir. Şu anda bir Bitcoin’in değeri 91 bin doların biraz üzerinde. “Endüstriyel Madencilik Derneği” Direktörü Sergey Bezdelov’un hatırlattığına göre, 2023’te Rusya’da yaklaşık 55 bin BTC, 2024’te ise 35 bin BTC üretildi. Bezdelov, geçen yıl yaşanan düşüşü Bitcoin ağındaki “halving” (ödül yarılanması) süreciyle açıklıyor.
“51ASIC”in kurucu ortağı Mihail Brejnev’in hesaplamalarına göre, Rusya’da madencilikten elde edilen günlük gelir, ülkenin küresel hash oranındaki payı ve mevcut Bitcoin kuru dikkate alındığında yaklaşık 1 milyar rubleye ulaşıyor. Brejnev, kripto paranın fiilen bir varlık olarak ithalat ödemelerinde kullanılabildiğini ve bu nedenle ödemeler dengesine dahil edilmesinin mantıklı olacağını düşünüyor. Brejnev, bunun kripto ile yapılan dış ticaret işlemlerinin resmi istatistiklerde yansıtılması yoluyla mümkün olabileceğini ifade etti.
Sektör kurumsallaşıyor, gri alan daralıyor
“Parallax” danışmanlık ajansının yöneticisi ve Devlet Duması Kripto Para Yasası Düzenleme Konseyi üyesi Mihail Uspenskiy, geçen yıl büyük madencilik işletmelerinin yüzde 40’ının faaliyetlerini resmileştirdiklerini söyledi. Uspenskiy, sektörün ciddi bir işlem hacmine ve vergi katkısına ulaştığını, bu nedenle hesaplamalarda göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguladı. Ogiyenko ise 2024’ün ikinci yarısından itibaren büyük yerli kurumsal yatırımcıların madencilik sektörüne girdiğini belirtti.
“GIS Mining”in sahibi ve genel direktörü Vasiliy Girya, dost ülkelerden gelen büyük kurumsal ve özel yatırımcıların da Rus madencilik şirketlerine Bitcoin üretim siparişlerini artırdığını aktardı. Ogiyenko’ya göre, veri merkezlerinin inşası, enerji bağlantıları, üretim tesisleri ve donanım tedariki için yapılan yatırımlar 100 milyar rubleyi bulabilir, hatta aşabilir.
Rusya’da madencilik faaliyetinde bulunmak isteyen şirketler ve bireysel girişimcilerin (İP) Rusya Federal Vergi Servisi’nin (FNS) özel siciline kaydolmaları gerekiyor. FNS ayrıca madencilik altyapısı operatörlerinin –veri işleme merkezleri ve hosting platformları gibi– kayıtlarını da tutuyor. Vatandaşlar ise aylık 6000 kWh’nin altında elektrik tüketmeleri koşuluyla bireysel madencilik yapabiliyor; ancak elde ettikleri gelirleri beyan etmeleri zorunlu.
Kripto para madenciliğinden elde edilen gelir, şirketlerde yüzde 25 kurumlar vergisine; bireylerde ve girişimcilerde ise yüzde 13–22 arasında değişen gelir vergisine tabi. Kur değeri, gelirin fiilen elde edildiği tarihteki piyasa kotasyonuna göre hesaplanıyor. Kripto para işlemlerinden doğan kazançlar da aynı oranlarda vergilendiriliyor, ancak bireyler için bu kazanç ayrı bir vergi matrahı oluşturuyor. Yabancı uyruklular için vergi oranı yüzde 30. Madencilik havuzlarının ve altyapı operatörlerinin vergisi, elde edilen kripto paralardan değil, sundukları hizmetlerden doğan kazanç üzerinden alınıyor.
Yetkililer aynı zamanda yasa dışı elektrik kullanımına karşı mücadeleyi yoğunlaştırdı. Birçok bölgede mevsimsel ve bölgesel yasaklar getirildi, enerji denetimleri ve polisle ortak baskınlar düzenlendi. 1 Ocak 2025’ten 15 Mart 2031’e kadar Dağıstan, İnguşetya, Kabardino-Balkar, Karaçay-Çerkes, Kuzey Osetya, Çeçenistan ve yeni bölgeler (DNR, LNR, Zaporijya ve Herson oblastları) dahil olmak üzere bu alanlarda madencilik yasaklandı. İrkutsk, Buryatya ve Zabaykalskiy Kray’da ise 15 Kasım–15 Mart arasındaki ısıtma sezonunda kısmi kısıtlamalar uygulanacak.
Ogiyenko, madencilik sektörünü gri alandan tamamen çıkarabilmek için hâlâ çok iş yapılması gerektiğini; vergi verimliliğini artırmak, iyi iş uygulamalarını benimsemek ve yasa dışı getirilen donanımlar için af düzenlemeleriyle sektörün yasal çerçevesinin güçlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Rusya’da kripto parayla uluslararası ödemeler de gelişmeye başladı. Maliye Bakanlığı ve Rusya Merkez Bankası, dış ticarette (VĐD) kripto para kullanımını onaylarken, işlemler hâlen deneysel hukuki rejim (EPR) çerçevesinde yürütülüyor. Katılımcılar ve şartlar gizli tutuluyor. “Vedomosti” gazetesine göre, Ekim sonunda Rusya Merkez Bankası ile Maliye Bakanlığı, dış ticaret ödemelerinde kripto paraların yasal statüsünü belirlemede ve işlemler üzerindeki denetimi artırmada anlaşmaya vardı.
