Rusya Maliye Bakanlığının “Sözleşme Sistemi Hakkında” yasaya (44-FZ) uygun olarak mal, hizmet ve iş alımlarına yönelik yürütülen izlemeye ilişkin raporuna göre, Rusya’daki kamu alıcıları 2024 yılında toplam 11,98 trilyon ruble tutarında sözleşme imzaladı. Bu rakam, 2023 yılındaki seviyeye oldukça yakın.
Maliye Bakanlığının verilerine göre, 2024’te kamu alıcıları toplamda 3,58 milyon sözleşme yaptı (2022’de başlatılan alımların sonucunda imzalananlar dahil). Bu rakam, 2023 yılına göre yalnızca yüzde 2,2 artış gösterdi (3,51 milyon sözleşme). Sözleşmelerin toplam tutarı ise önceki yılla aynı seviyede kalarak 11,98 trilyon ruble oldu (2023’te 12 trilyon rubleydi).
Geçen yıl, sonuçsuz kalan alımlar neticesinde tek tedarikçiyle imzalanan sözleşmelerin sayısı yüzde 12,3 arttı. Kamu alıcıları bu kapsamda yaklaşık 1 milyon sözleşme yaptı. Bu sözleşmelerin toplam tutarı, 2023 yılındaki 4,75 trilyon rubleye kıyasla 5,57 trilyon rubleye yükseldi.
Ayrıca 2024’te doğrudan tek tedarikçiyle yapılan kamu sözleşmelerinin sayısı da artarak 997,6 bin adede ulaştı (2023’te 868 bin). Bu sözleşmelerin toplam tutarı yüzde 10 artarak 2,47 trilyon rubleye yükseldi.
Bakanlığın raporunda, bu rakamların sonuçsuz kalan alımlar sonucunda tek tedarikçiyle imzalanan sözleşmeleri ve “elektronik mağaza” (raf alımı) yöntemiyle yapılan alımları içermediği vurgulandı. Elektronik mağaza aracılığıyla yapılan alımlar resmi olarak tek tedarikçiden yapılmış sayılsa da, bakanlık bunları esasen rekabetçi olarak değerlendirmektedir. 2023’te bu yöntemle 167,5 bin alım gerçekleştirilmiş olup, toplam tutar 62,8 milyar ruble olmuştur (2022’de 53,2 bin alım, 21 milyar ruble).
2024’te feshedilen sözleşme sayısı da artarak yaklaşık 901 bine ulaştı (2023’te 849 bin). Bu sözleşmelerin toplam tutarı 2,97 trilyon ruble olurken, 2023’te bu rakam 2,5 trilyon rubleydi. Sözleşmelerin büyük çoğunluğu tarafların karşılıklı anlaşmasıyla feshedildi (sayısal olarak yüzde 96,4, parasal olarak yüzde 86,5).
Maliye Bakanlığına göre, geçen yıl devlet alımları sonucunda tedarik edilen ürünlerin toplam bedeli içerisinde yerli ürünlerin payı yüzde 62,5 oldu (2 trilyon ruble). 2023’te bu oran yüzde 68’di (2,1 trilyon ruble).
2024 yılında kamu alıcıları toplam 2,6 milyon alım duyurusu yayımladı (2023’te 2,4 milyon). Bu duyuruların toplam tutarı 11,98 trilyon rubleye ulaştı (2023’te 10,6 trilyon ruble). Bu duyuruların biraz üzerindeki 1 milyonu başarılı ilan edildi ve toplam 3,6 trilyon rublelik alım yapıldı. Geriye kalan 1,47 milyon alım (7,7 trilyon ruble) başarısız ilan edildi. Ancak bu başarısız alımların 1,1 milyonu sonucunda 6,1 trilyon ruble değerinde sözleşme imzalandı.
Bakanlık raporunda şu ifadeye yer verildi:
“Başarısız alımların sayısı ve toplam değeri yüzde 20 oranında arttı. Ancak bu alımların yüzde 75’inde yine de sözleşme imzalandı ve bu da tüm başarısız alımların toplam değerinin yüzde 80’ini oluşturdu. Tedarikçi belirleme işlemlerinin başarısız kabul edilme nedenleri arasında, katılım başvurusunda bulunan tüm tekliflerin şartlara uymadığı veya tek başvurunun şartlara uygun olduğu hallerin azaldığı; buna karşılık tek başvuru yapılması veya hiç başvuru yapılmaması gibi durumların arttığı görülmektedir.”
2024 yılında kamu alımlarının yarısından fazlası, alım sürecine katılımı sınırlayıcı yasak veya kısıtlamalar içeren koşullarda gerçekleştirildi. Bu kapsamda 1,49 milyon duyuru yayımlandı; söz konusu alımların toplam tutarı 3,5 trilyon ruble oldu.
Geçen yıl kamu alımlarında sağlanan tasarruf düzeyi (başlangıçtaki azami sözleşme tutarı ile imzalanan sözleşme tutarı arasındaki fark) hafifçe yükseldi. 2023’te 434 milyar ruble olan tasarruf, 2024’te 438 milyar rubleye çıktı.
