Kan kanseri türlerinden biri olan multipl miyelomun teşhisinde kullanılabilecek yeni bir yöntem, uluslararası bir araştırma ekibinin parçası olan Samara Üniversitesi uzmanları tarafından geliştirildi. Klinik uygulamalarda kullanılan mevcut yöntemlerin aksine, bu yeni teknik daha hızlı ve daha düşük maliyetli olma özelliği taşıyor. Çalışmanın sonuçları Light: Advanced Manufacturing dergisinde yayımlandı.
Amerikan Onkologlar Derneğinin verilerine göre, multipl miyelom her yıl 100 bin kişiden 7’sinde teşhis edilen bir plazma hücresi tümörüdür. Samara Üniversitesi’nden uzmanların aktardığına göre, günümüzde bu hastalık yüksek maliyetli ve invaziv yöntemlerle teşhis ediliyor.
Samara Üniversitesi uzmanları, Samara’daki sağlık kuruluşlarından meslektaşları ve Çin’in Şian kentindeki Kuzeybatı Üniversitesi araştırmacılarıyla birlikte multipl miyelomu saptamaya yönelik daha erişilebilir ve hızlı bir yöntem geliştirdi. Yöntem, lazer ışını ile dev kombinasyonel saçılma teknolojisini yapay zekâ ile birleştiriyor. Geliştirme ekibinden biri olan Samara Üniversitesi Lazer ve Biyoteknik Sistemler Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Lyudmila Braçenko, yöntemin işleyişi hakkında bilgi verdi.
Braçenko, “Multipl miyelom, kemik iliğindeki anormal plazma hücrelerinden kaynaklanan bir kanserdir ve erken teşhis, başarılı tedavi için hayati önem taşır. Yeni yöntem, teşhisi basitleştirip hızlandırmayı amaçlıyor. Karmaşık hazırlık süreçleri gerektirmeyen ve erişilebilir ekipmanla çalışabilen bu sistem, kitlesel kullanım açısından umut verici” ifadelerini kullandı.
Uygulama
Teşhis testinin uygulanması için lazer cihazı ve üzerine kan serumu damlatılan gümüş nanoparçacıklı bir alt tabaka gerekiyor. Braçenko, bu yöntemi şu şekilde açıkladı:
“Elinizde kanın ‘kimyasal parmak izini’ görebileceğiniz özel bir ‘süper mikroskop’ olduğunu düşünün. Gümüş nanoparçacıklar, bu ‘parmak izini’ birçok kat artırarak, multipl miyeloma özgü bileşen değişikliklerini az miktarda bile saptamayı sağlıyor. Bu sinyallerin yapay zekâ ile analizi sonucunda, kişide tehlikeli hastalık olup olmadığı belirleniyor.”
Araştırmalar, bu yöntemin yüzde 96’nın üzerinde doğruluk oranıyla multipl miyelomu saptayabildiğini gösterdi. Bu buluş, hastalığa bağlı ölümleri azaltma potansiyeline sahip.
Araştırma ekibi, yöntemin dayanıklılığını ve evrenselliğini artırmak için farklı hasta gruplarından daha fazla örnekle çalışmayı ve analiz sürecini otomatikleştirerek kliniklerde hızlı teşhis yapabilecek kompakt cihazlar üretmeyi planlıyor.
