Rusya’da yılın başındaki yüksek oynaklığına rağmen, 2022 yılının tamamında güçlenerek oldukça başarılı bir şekilde atlatan rublenin önümüzdeki yıl aynı performansı sergileyemeyeceği tahmin ediliyor.
Kommersant gazetesine konuşan uzmanlar, yeni yılda azalan ihracat hacmi ve artan ithalat hacimleri nedeniyle ABD dolarının 75 ila 80 ruble seviyelerine döneceğini tahmin ederken, rubledeki güçlenme eğiliminin devam edeceğinden şüphe duyuyor.
Rusya’da faaliyet gösteren kredi kuruluşu PSB Bank’ın baş analisti Denis Popov, geçen yılın döviz ve borç piyasaları için çok değişken olduğunu hatırlatırken, “Mart ayı başlarında dolar kuru, yılın başından bu yana yaklaşık 50 ruble artışla 120 ruble gibi eşi görülmemiş bir yüksekliğe ulaştı. Aynı zamanda, 10 yıllık devlet tahvilleri (OFZ) getirileri, 2021 sonu seviyelerine göre neredeyse yüzde 13 artışla yıllık yüzde 20’ye yükseldi. Ancak temmuz sonunda dolar kuru 50 rubleye, OFZ getirileri de yıllık yüzde 8’e düştü. Bu, Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı tarafından uygulanan politikayla kolaylaştırıldı. Yabancı yatırımcıların alım satım işlemlerinin yasaklanması, sermayenin çekilmesine ilişkin kısıtlamalar, ihracatçıların döviz gelirlerinin zorunlu satışı ve faizlerin yüzde 20’ye çıkarılması geçtiğimiz yılı en önemli mali dönüm noktaları” diye konuştu.
Uzman, alınan tedbirler ve ithalatta yaşanan keskin düşüş sonrası doların rubleye karşı büyük değer kaybına uğradığını kaydederken, 2023’te Rus rublesinin dinamiklerinin öncelikle dış ticaret dengesine bağlı olacağını, aynı zamanda hükümetin geçen yılın ikinci yarısında defalarca duyurduğu yeni bütçe kuralı mekanizmasının uygulanmasında etkileneceğini söyledi.
Aynı zamanda, Renaissance Capital Rusya ve BDT Baş Ekonomisti Sofia Donets, geleneksel para birimleri de dahil olmak üzere ticaret hacimlerindeki düşüş zeminine karşı döviz piyasasının büyük olasılıkla 2023’te dalgalı kalacağına inanırken, öte yandan Rus para biriminin güçlenmesini dışlamıyor.
Bu durumun ithalat ve dış turizm için döviz talebinin mevsimsel olarak azalmasıyla kolaylaşacağına vurgu yapan Sovcombank baş analisti Mikhail Vasiliev, bu yılın ilk çeyreğinde dolar kurunun 65-70 ruble seviyesinde, Euro kurunun ise 70-75 ruble seviyesinde olacağını tahmin ederken, Çin yuanı ise 9,5- 10 ruble aralığında yer alacak.
İlk çeyrek dolar kuru tahminlerini doğrulayan Otkritie Bank analitik uzmanı Mihail Shulgin, sonraki çeyreklerde ise hem ithalattaki toparlanma hem de ihracattaki düşüş nedeniyle rublenin değer kaybedeceğini vurgularken, “2023’ün sonuna kadar ticaret dengesi fazlası, temel senaryoda mevcut yılın seviyelerine (240 milyar dolar) kıyasla yaklaşık yarı yarıya azalacak. Bu senaryo, Avrupa ve ABD’de emtia talebinde güçlü bir düşüşe yol açmayacak ve petrol fiyatlarını mevcut seviyelerde yakın tutacak küçük ve yönetilebilir bir durgunluğu varsayıyor” diye konuştu.
Vasilyev, yıl boyunca, Rusya’nın ihracatının yüzde 14 azalarak 540 milyar dolara gerileceğini, tedarik zincirlerinin Batı’dan Doğu’ya daha fazla yeniden yönlendirilmesi sayesinde ise ithalat hacimlerinin yüzde 18 artarak 400 milyar dolara ulaşabileceğini tahmin ediyor.
Dış ticaret dengesindeki azalmanın temel olarak AB’nin ham petrol ve petrol ürünleri üzerindeki ambargosunun etkisi altındaki düşük ihracat hacimlerinin yanı sıra tavan fiyat uygulamasının etkisinden kaynaklanacağının altını çizen Vasilyev, “Ambargo, Rusya’nın petrol ve gaz gelirlerini daha da sınırlayabilir. Arzı diğer ülkelere yönlendirme seçenekleri bulunmazsa bütçe ve ruble üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir” dedi.
Uzmanlar, bu koşullar altında 2023 yılı sonunda dolar kurunun 75-80 ruble seviyesinde olacağını öngörürken, ancak PSB’nin baş analisti Denis Popov’a göre bu seviyeler Maliye Bakanlığının dost ülkelerin para birimlerinin satın alınmasını sağlayan bütçe kuralı sayesinde 60 rubleye yeniden inebilecek.
Kommersant, dolar kurunun piyasalarda olumsuz bir senaryo gerçekleşmesi durumunda rubleye karşı daha güçlü bir şekilde değer kazanabileceğine de değinirken, ABD Merkez Bankasının faiz oranlarını yüzde 5’e yükseltmesi durumunda küresel ekonomide tam anlamıyla bir durgunluk yaşanacağını aktardı.
Vasiliev’e göre, ABD Merkez Bankası kararıyla birlikte bu senaryoda Rusya’nın bütçe açığının önemli ölçüde genişlemesi, işgücü piyasasında derinleşen personel sıkıntısı, stoklarda ürün sorunu, ekonominin çeşitli sektörlerinde ithal mal ve bileşen kıtlığı hissedilecek.
Uzman, ancak böyle bir senaryonun gerçekleşmesi durumunda Maliye Bakanlığının bütçe kuralına başvurmayacağını ve bunun da ruble kurunu olumlu etkileyeceğini sözlerine ekledi.
