Rusya için özellikle şubat ayından sonra meydana gelen gelişmeler sonrası en zor yıllardan biri unvanına layık olarak görülen 2022 yılının sonuna gelinirken, Rossiyskaya Gazeta’ya konuşan uzmanlar, 2023 yılında Rusları ekonomik olarak nelerin bekleyeceği tahminlerini paylaştı.
Ruble ve dolar
Son bir ayda sürekli değer kaybına uğrayan rubleyi etkileyen faktörlerin değişmeyeceğine dikkat çeken uzmanlar, temel faktörleri petrol fiyatları, yaptırımlar ve Ukrayna’daki durum olarak sıralarken, bu sıranın 2023 boyunca da değişmeyeceğine inanıyor.
Rus petrolünün mevcut üretim seviyeleri ve fiyatları göz önüne alındığında dolar kurunun alt sınırının 60 ila 62 ruble civarında olacağını, ancak zaman zaman 90 rubleye kadar yükselebileceğini tahmin eden uzmanlar, genel olarak önümüzdeki yıl için 75-80 ruble civarında bir hareket alanını daha olası bir senaryo olarak görüyor.
Petrol ve gaz fiyatları
Batı yaptırımlarına maruz kalan Rus petrolünde üretim ve tedarik hacimlerinin azaltılacağı belli olurken, petrol, pandemiye ve Ukrayna’daki çatışmanın nasıl gelişip gelişmeyeceğine bağlı olacak.
Uzmanlar, aynı zamanda Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) makul piyasa açıklarını dengeleme politikasını sürdürmeye devam etmesi durumunda enerji taleplerinin zirve yapacağı dönemlerde petrolün varil başına 120 dolara sıçrayabileceğini dışlamıyor.
Doğalgaz fiyatlarının ise Avrupa’da kış aylarındaki hava durumundan etkileneceğine vurgu yapılırken, fiyatların bin metreküp başına 900 ila 2000 dolar arasında hareket edeceği, ancak sonbaharda Avrupa’nın yeraltı depolama tesislerini Rus gazı olmadan doldurma ve neredeyse bir düzine LNG depolama tesisi inşa etme sorununu çözemediği takdirde fiyat etiketinin ciddi şekilde artması bekleniyor.
Emlak fiyatları
Uzmanlar, Rusya’da bu yılın şubat sonu itibariyle taleplerin düştüğü gayrimenkul piyasalarında, gelecek yıl da düşüş eğilimi dışında herhangi bir hareket öngörmezken, yeni konutlar için fiyatların yıl sonu itibariyle yaklaşık yüzde 10 düştüğünü, ikinci el konut piyasasının da bu eğilimi takip edeceğini söylüyor.
Rossiyskaya Gazeta’ya göre yeni konut satışları mümkün olduğunca hükümet tarafından sunulan tercihli ipoteklerle destekleneceği tahmin edilirken, ancak uzmanlara göre konut kredilerindeki olumlu dinamiklerin yeni yılda da pek olası olmayacağı ifade ediliyor.
Uzmanlar, yapılmakta olan konut projeleri için ise daire fiyatlarında yıl içindeki büyüme sınırı, yıllık enflasyonun yarısı kadar olacak.
Enflasyon
Rossiyskaya Gazeta, özellikle ilkbaharda enflasyon oranlarındaki büyümenin neredeyse sıfıra düşerse kimsenin şaşırmaması gerektiğinin altını çizdiği haberinde, uzmanlara göre devalüasyonun etkisi ve zaten önemli ölçüde yükselen ithal ürün maliyetlerinde önümüzdeki yıl keskin artış yaşanmayacağı tahminlerini öne sürüyor.
Uzmanlar, yeni şoklar yaşanmadıkça 2023’ye enflasyon oranlarının yüzde 8 ila 10 bandında olacağına inanırken, 2024’te ise gerçekten yüzde 5-6 bandına düşebileceğini savunuyor.
Gazete, haberinde artık Avrupa Birliği (AB) ve ABD’nin yeni yaptırımlar için elinde bir şey kalmadığına vurgu yaparken, uzmanlara göre yaptırımlar nedeniyle Rusya ekonomisinde ciddi şoklar olmayacağını bildirirken, ortaya çıkabilecek tek ciddi sorunun Çin, Hindistan, Türkiye, İran ve kısmen Kazakistan gibi Rusya’nın ciddi ticaret ortaklarının Batı tarafından baskı altına alınması ve onları Rusya’dan uzaklaşmaya zorlaması olabileceğinin altını çizdi.
Banka kredileri ve mevduatlar
Çevrimiçi finans hizmeti FinTech Platform Fast River yöneticisi Ksenia Artemyeva, Merkez Bankasının son toplantıda faizleri değiştirmezken aynı zamanda enflasyonun 2023’te yüzde 5-7 bandına geri döneceğine dair oldukça olumlu bir temel tahmin yayınladığını hatırlatırken, tüketicilere ekonomideki durumun istikrar kazandığına dair oldukça şeffaf bir sinyal verdiğini ekledi.
Artemyeva, baz tahmin senaryosunun gerçekleşmesi halinde 2023 yılında politika faizlerinin yüzde 6,5-8,5 aralığında kalacağını öngörürken, ancak, bireyler için kredi maliyetleri, taşıt ve ipotek gibi uzun vadeli kredilerde yıllık maliyetlerin yüzde 16 ila 18’lere ulaşabileceğini ifade etti.
Bankalarda mevduatın getirisinin de politika faizine bağlı olacağını düşünen uzman, önümüzdeki yıl için bankaların uzun vadeli mevduatlar için yüzse 5-7 aralığında faiz sunacağını, mevduatlardan nakit çıkışı eğilimi durmazsa Merkez Bankasının faizlerinden yüzde 1 daha yüksek olacağını aktardı.
Maaşlar
Bu yıl reel ücretlerin düştüğünü hatırlatan gazete, uzmanlara göre 2023’te işgücü sıkıntısı yaşanan bazı sektörlerde maaş artışlarının yüzde 20’lere varabileceğini yazarken, ücretlerdeki en belirgin artışın işgücü talebinin yüksek olduğu inşaat, bilgi teknolojileri, siber koruma ve otomotivde yaşanacağını kaydetti.
Aynı zamanda kamu çalışanları için enflasyon oranlarında vaat edilen zamların özel sektörü de maaş yükseltmeye zorlayacağını belirten uzmanlar, ayrıca maaşı asgari ücret alanların 1 da Ocak’tan itibaren ayda 16 bin 242 rubleye yükseltilen ücrete sahip olacağına dikkat çekiyor.
Uzmanlar, zamlanan asgari ücretin kamu ve özel sektör için ücretlere zam garantisi anlamına geldiğini de hatırlattı.
Ayrıca Batı yaptırımları sonrası yerlileşmek zorunda kalacak yazılım geliştirme ve finans sektörlerinde ücretlerin yüzde 15 ila 20 oranında artacağı tahmin edilirken, işsizlik oranlarında ise keskin bir yükseliş beklenmiyor.
Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’nın 2025 yılına kadar sosyo-ekonomik kalkınma taslak raporuna göre, Rusya’da bu yılın sonunda enflasyon oranlarının yüzde 12- 12,4 seviyesinde olması, 2023 yılında ise yüzde 5,5’e gerilemesi bekleniyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, enflasyon tahminlerine değinirken, oranların yıl sonunda yüzde 12 civarında olabileceğini ve 2023’ün ilk ve ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 4-6 bandına düşebileceğini aktarmıştı.
