Son iki yıldır COVID-19’un gündemden düşmediği Rusya’da, 2022 yılının ülke ekonomisine “normalleşme” sözü vereceği konuşulurken, uzmanlara göre Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) büyümesi yavaşlayacak,maliye politikası ise istikrar kazanacak.
Uzmanlar, Rusya ekonomisi için yeni yılda da yüksek enflasyondan jeopolitik risk ve yaptırımlara kadar birçok riskin var olduğunu vurgularken, 2021 yılında yüzde 4,3 seviyelerine ulaşan ekonomik büyümenin 2022 yılında yavaşlayarak yüzde 2,5 oranlarına düşeceğini tahmin ediyor.
Ulusal ve uluslararası kuruluşların 2022 yılı Rusya ekonomisi tahminlerini derleyen Bloomberg, haberinde ülke ekonomisi için daha da kötümser tahminler olduğunun altını çizerken, Rusya’nın dev özel bankası Alfa Bank’ın baş ekonomisti Natalia Orlova’nın gelecek yıl yüzde 1,5 büyüme hedeflediklerini, bankanın 2022’nin jeopolitik risklerle birlikte ekonomik büyüme için çok olumsuz “güçlü finansal oynaklık” getireceğine inandığını yazıyor.
Rusya Ekonomi Yüksekokulu uzmanları, düşük bazla ilişkilendirilebilecek olan 2021 yılı büyümesinin cari yıl sonu itibariyle tükendiğine işaret ederken, bu nedenle 2022 yılında GSYH büyümesinin sınırlı olacağının altını çiziyor.
2022’nin sonuna kadar yüzde 2,5’lik bir büyüme bekleyen Ekonomi Yüksekokulu, uzun vadede Rusya ekonomisindeki yıllık büyümenin sadece yüzde 2 civarında olacağını öngörüyor.
Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’nın eylül ayında verdiği resmi makro tahmini, hem 2022 hem de 2023’te yüzde3’lük GSYH büyümesi öngörse de, bağımsız ekonomistlerin çoğu bu tür bir büyüme olasılığına inanmadığının altını çizerken, tahminlerin yüzde 2 ila 3 ile daha mütevazi olan Rusya Merkez Bankası tahminlerine daha yakın olduğunu belirtiyor.
Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, 2022 ve 2023 yıllarında Rusya’nın GSYH büyümesinin yüzde 2,6 ile önümüzdeki iki yıl içinde yavaşlamasını bekliyor.
Ekonomik büyüme petrol fiyatlarına bağlı olacak
“Ekonomik büyümenin ana itici güçleri ihracat sektörleri olacak. 2022’de OPEC+ kapsamında petrol üretiminde daha fazla artış ve ayrıca düşük yeraltı gaz rezervleri nedeniyle gaz ihracatında artış bekleniyor” diyen Otkritie Bank’ın kıdemli ekonomisti Maksim Petronevich, Rusya’nın 2022’deki GSYH büyümesinin petrol endüstrisinin performansına bağlı olacağını vurguladı.
Petrolün yıllık ortalama maliyetinin 74 dolara yükselmesi ve petrol üretimindeki kısıtlamaların zayıflaması nedeniyle yılın ikinci yarısında petrol üretiminde artışın pozitif bir cari hesap dengesini koruyacağını söyleyen Petronevich ile aynı görüşe sahip olan BCS World of Investments ekonomisti Artem Akderli, petrol üretimindeki toparlanmanın Rusya’nın 2022 GSYH büyüme oranına katkısını en az yüzde bir olarak tahmin ediyor.
Sberbank Makroekonomik Araştırmalar Merkezi direktörü Oleg Zamulin, ek bir büyüme faktörünün de 2022 için planlanan Ulusal Varlık Fonu’ndan yatırımların başlaması olduğunu hatırlatırken, Gazprombank ekonomisti Pavel Biryukov, bu yıl ekonomiyi destekleyebilecek bir diğer faktörün pandeminin başlangıcından bu yana kesintiye uğrayan emek göçünün toparlanması olabileceğini de ekliyor.
VTB Capital tarafından hazırlanan aralık ayı piyasa incelemesinde, Rusya ekonomisinde toparlanmanın zirveye ulaştığı vurgulanırken, dünya ekonomisinin büyümesinin artık normalleşmeye doğru değişim gösterdiği belirtildi.
“Küresel ekonomideki keskin büyüme yavaşlıyor. Büyümeye devam etse de 2021 yılında gözlemlenen keskin büyüme oranlarına ulaşılamayacak. Ekonomiler, istikrarlı ama daha düşük büyüme performansı gösterecektir” ifadelerine yer verilen VTB Capital raporunda, Rusya’nın da bu genel eğilimin dışına çıkmayacağı, ülkedeki ekonominin temel bileşenlerini olan GSYH, bütçe, enflasyon, faiz oranları ve döviz kurunun “normalleşme” sürecine girmesinin beklendiği ifade edildi.
Bütçe üzerinde sosyal harcamaların baskısı artabilir
Maliye Bakanı Anton Siluanov, federal bütçenin prensipte yönetilebilir olduğundan “normalleşme” olasılığının yüksek olacağını, 2022’den itibaren bütçenin eski haline döneceğini iddia ederken, kasım ayı sonunda VTB’nin düzenlediği Rusya Çağırıyor Forumu’nda “ 2022 bütçemiz dengeli ve orta derecede sert olacak” diye konuşmuştu.
Ancak Maliye Bakanlığı’nın bütçe harcamalarının artırılması yönünde çeşitli güçlerin baskısına direnmekte zorlanacağının altını çizen uzmanlar, bir önceki yıla göre harcamalarda yüzde 2’lik bir azalma hedefleyen yeni bütçenin enflasyonun yüzde 5,8 olarak öngörüldüğü eylül ayında hazırlanmış olduğunu, şimdi ise enflasyon oranlarının yüzde 8’in üstüne çıktığını da ekliyor.
Yakın zamanda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “emekli maaşlarını mevcut enflasyon oranlarına endeksleme” talimatının bütçede daha önce öngörülmeyen ek sosyal harcamalara yol açacağını söyleyen VTB uzmanları, federal bütçede 2022 yılı için sosyal harcamalarda Maliye Bakanlığı’nın daha önce tahmin edemediği artışların yaşanacağından emin.
Rusya ekonomisinin 2022 büyüme tahminleri
Ekonomistlerin 2022 cari yıl sonuna ilişkin ekonomik büyüme tahminleri ise şu şekilde oluştu:
BC Yatırım – 2022 yılı ekonomik büyüme tahmini yüzde 2,6
VTB Capital – yüzde 2,4
Gazprombank – yüzde 2,1
Zenith Bank – yüzde 2,2
NRA – yüzde 2,5-3
Promsvyazbank – yüzde 2,2
Sberbank – yüzde 2,5
Sovcombank – yüzde 2,5
Tinkoff Bank – yüzde 2-2,2
Uralsib – yüzde 2,6
ExpertRA – yüzde 2,8
