Tacikistan Çalışma Bakanlığı, işçi göçmen statüsündeki vatandaşlarının yüzde 95’inin çalışmak için Rusya’ya gittiğini bildirdi.
Tacikistan’dan giden tüm işçi göçmenlerin yaklaşık yüzde 95’inin emek faaliyetlerini yürütmek için Rusya’ya gittiği ifade edilen raporda, Tacik vatandaşlarının çoğunun Irkutsk, Chita, Novosibirsk, Rostov-na-Don, Moskova, St. Petersburg, Moskova Bölgesi ve Leningrad bölgelerine gittiği ifade edildi.
Tacikistan Göç İdaresine göre, bu yılın 10 ayında 331 bin 353 Tacik vatandaşı iş aramak için Rusya’ya gitmek üzere ülkeyi terk ederken, Rus tarafına göre bu rakamın çok daha yüksek olduğu da kaydedildi.
Tacikistan Çalışma Bakanı Şahnoza Nodiri, konuyla ilgili yaptığı açıklamada birçok Tacik göçmenin aynı zamanda Rus vatandaşlığına sahip olduğunu vurgularken, cumhuriyetten ayrıldıklarında Rus vatandaşı olarak kaydedildiklerini ve bu yüzden işçi göçüne ilişkin Tacikistan devlet istatistiklerinde yer almadıklarının altını çizdi.
Rusya’da ise Tacikistan’dan gelenlerin Rus pasaportuna sahip dahi olsa göçmenler listesinde yer aldığını ifade eden Nodiri, aynı zamanda ülkeden bazı göçmenlerin Kazakistan’a, diğer BDT ülkelerine veya Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi daha uzak ülkelere de gittiğini aktardı.
Tacik makamları, ülke dışında çalışan göçmen işçilerin gerçekleştirdiği para transferlerinin aileleri için ana gelir kaynağı olduğunu vurguladığı raporunda, bu durumun ayrıca cumhuriyette para dolaşımının etkinleştirilmesine katkıda bulunduğuna da işaret edildi.
Tacikistan Merkez Bankası’na göre, 2019’da ülkeye yapılan havale hacmi 2018’e göre yüzde 6 artışla 2,7 milyar doları aşarken, pandemi sırasında farklı ülkelerde yürürlükte olan giriş kısıtlamaları nedeniyle düşüş gösterdi.
Tacik göçmenlerin Rusya’da istihdamı
2020 yılında Tacikistan ve Rusya’nın cumhuriyet vatandaşlarının “Rusya Federasyonu topraklarında geçici emek faaliyeti” kapsamında organize istihdam anlaşması imzaladığını hatırlatan Tacikistan Çalışma Bakanı, ancak salgın kısıtlamaları nedeniyle bu girişimin uygulanmasının ancak 2021’in başında mümkün olduğunu vurgularken, “Bu yılın ocak ayında 170 kişi organize işe alım anlaşması gereğince charter uçuşla Irkutsk’a gitti. Daha sonra bu program kapsamında Rusya’ya bin 330 kişilik organize göçmen işçi kitlesi gönderildi. Bunu daha sonra 560 kişilik yeni işçi grubu takip etti. Tacikistan’da ülke dışına vatandaş gönderme hakkına sahip bu tür birkaç kurum bulunmaktadır. Rusya’dan göçmen işçiye ihtiyaç duyan şirketlerin başvurusuyla kotalar hazırlanmaktadır” şeklinde konuştu.
Nodiri, Rusya’da çalışanlara ihtiyaç duyan işverenlerin kayıtlı olduğu ve Tacik Çalışma Bakanlığı’nın da bağlı olduğu Rusya Federasyonu resmi devlet portalı “Rusya’da iş” sitesi üzerinden başvuru yaptığını, departmanın da yalnızca bu kaynakta temsil edilen şirketlerle çalışabileceğini belirtirken, “Fakat bu portala kayıtlı olan Rus şirketleri, göçmenlere yasal haklar vermesine rağmen kayıtlı olmayan şirketlere göre çok düşük maaş teklif ediyorlar” ifadelerini kullandı.
Taciklere Rus dili eğitimi
Tacikistan Çalışma Bakanlığı’nın Rusya’nın isteği üzerine ülkeye çalışmak için gelemeden önce vatandaşların Tacikistan’da iki hafta boyunca Rus dilinin yanı sıra Rusya genel tarihi ve genel kültürü ile ilgili çıkış öncesi eğitim merkezinde kurs aldığını bildiren Nodiri, “Vatandaşlarımız Rusya’da işe alınırken Rus dilinde bir sınavı geçmek zorundalar. Göçmenler için böyle koşullar belirledik. Ancak birçok göçmen bağımsız olarak Rusya’ya gitmeyi tercih etti” dedi.
Rusya’ya bağımsız göçmen akışının resmi olarak organize edilen kitlesel işçi göçmen seyahatlerinden daha çok olmasından yakınan Nodiri, Tacikistan Çalışma Bakanlığı sisteminde nitelikli göçmen statüsü elde etmek için iki aylık kurslara katılarak sertifika alınan bir eğitim merkezi bulunduğunu, bu yolun daha yasal ve Rusya için daha kabul edilebilir bir göç süreci olduğunu da vurguladı.
Rusya ile Tacikistan arasındaki anlaşmaya göre, Rus şirketleri Tacik Çalışma Bakanlığı’na gerekli uzmanlık alanlarında uzmanların bir listesini sağlıyor.
Göçmen işçiye ihtiyacı olan işveren, adayın beyan edilen mesleğe uygunluğunu ve dil bilgisini de kontrol edebiliyor.
Bununla birlikte anlaşma kapsamında kişisel olarak Tacikistan’a gelen ve işçi adaylarını seçen kayıtlı şirketler de bulunuyor.
Tacikistan Çalışma Bakanı, organize işe alımlarda Rusya’ya göç eden işçiler için Rusya’daki işverenlerin tüm gerekli belgeleri hazırladığını, aynı zamanda barınma ve yiyecek de sağlandığını vurgularken, ardından işverenlerin şirketin masraflarını çalışanın maaşından tazmin ettiğini söyledi.
Nodiri, bazen Rusya’ya gelip belge aldıktan sonra göçmenlerin daha iyi teklifler bulduğunu da belirtirken, bu durumda Çalışma Bakanlığının bu sözleşmenin taraflarından biri olduğu için işverenlerin yapılan masrafların karşılanması ile ilgili bakanlığa taleplerde bulunduğunu sözlerine ekledi.
Tacikistan Çalışma Bakanlığı, sözleşmenin ihlali durumunda masrafların karşılanması için anlaşmayı ihlal eden Tacik vatandaşlarına kolluk kuvvetleri yardımıyla idari para ve benzeri ceza verme hakkına da sahip.
Rusya İçişleri Bakanlığı verilerine göre, Ocak-Eylül 2021 döneminde Rusya’ya gelen işçi göçmenlerin çoğunluğu 3 milyon kişiyle Özbekistan vatandaşı oldu.
Bakanlık istatistiklerine göre bu yılın başından Eylül sonuna kadar Rusya’ya çalışmak için yaklaşık 1 milyon 600 bin Tacik vatandaşı gelirken, Kırgızistan’dan gelen işçi göçmen sayısı ise 600 bin kişiyi geçiyor.
Ocak-Eylül 2021 döneminde Ermenistan’dan Rusya’ya çalışmak için gelen kişi sayısı yaklaşık 300 bin olurken, Azerbaycan’dan gelen kişi sayısı 200 bin civarı olarak kaydedildi.
İçişleri Bakanlığı, 2021’de Rusya’ya turistik amaçla gelenlerin 30 bin 526 kişiyle en çok Belarus vatandaşı olduğunu belirttiği raporunda, raporlama döneminde Almanya’dan Rusya’ya 16 bin 369 kişinin geldiğini, Ukrayna’dan 15 bin 293, Birleşik Arap Emirlikleri’nden 12 bin 414 ve Kazakistan’dan ise 11 bin 192 kişinin turistik amaçla ülkeye giriş yaptığını duyurdu.
