Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasından Ukrayna nedeniyle kızışan ilişkilerin ardından iki ülke liderinin merakla beklenen video konferans görüşmesi, dün akşam saatlerinde gerçekleşti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Joe Biden’ın yaklaşık iki saat süren görüşmesinde özellikle Ukrayna konusuyla birlikte NATO’nun doğuya doğru yayılma çabaları tartışıldı.

Joe Biden’dan NATO’nun doğuya doğru genişlemeyeceğine yönelik garanti talebinde bulunan Putin, Ukrayna topraklarının keşfedilmesi yönünde tehlikeli girişimlerin gözlemlendiğini, Rusya sınırlarının yakınlarında NATO’nun askeri potansiyelini geliştirdiğini vurguladı.

Bu nedenle Rusya’nın NATO’nun doğuya doğru genişlemesi ve Rusya’nın komşu ülkelerinde silah sistemlerinin konuşlandırılmasını engelleyen güvenilir ve yasal düzeyde garanti verilmesini istediğinin altını çizen Rus lider, Biden ile iki ülke temsilcilerine bu hassas konularda istişareleri başlatma talimatının verilmesi konusunda mutabık kaldı.

Kremlin’den yapılan yazılı açıklamada, görüşmenin “açık” ve “iş odaklı” olduğu belirtilerek, iki liderin, 16 Haziran’da İsviçre’nin Cenevre kentinde gerçekleştirdiği zirvenin sonuçlarının uygulanmasını ele aldığı kaydedildi.

Açıklamada, “Rusya ve ABD arasındaki ilişkileri ilgilendiren konular ile ortaya çıkan diğer sorunların değerlendirilmesinde, üst düzeyde varılan anlaşmaların tutarlı şekilde uygulanmasının ve ‘Cenevre ruhu’nun korunmasının önemi vurgulandı.” ifadelerine yer verildi.

Putin ve Biden’ın, iki ülkenin 2. Dünya Savaşı döneminde müttefik olduğuna dikkati çektiği ifade edilen açıklamada, bu müttefikliğin, ortak çalışmaların ve etkileşimin oluşturulmasında örnek olması gerektiğinin belirtildiği aktarıldı.

İkili ilişkiler

İkili ilişkilerdeki sorunların da ele alındığı görüşmede, Rusya ve ABD arasındaki iş birliğinin hala “tatmin edici durumda olmadığına” dikkat çekildi.

Görüşmede, Putin, Biden’a iki ülkenin diplomatik misyonlarının faaliyetlerine getirilen önlemleri sıfırlamayı teklif etti.

Putin ve Biden, güvenlik ve istikrarın desteklenmesi açısından sorumluluğu dikkate alarak diyalog ve etkileşimi devam ettireceklerini dile getirdi.

ABD’den görüşme değerlendirmesi

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, ABD Başkanı Joe Biden’ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e Ukrayna’yı işgal etmeleri durumunda, ABD’nin Ukrayna’ya ve bölgedeki NATO müttefiklerine askeri desteğini artıracağını söylediğini açıkladı.

Sullivan, Beyaz Saray’da katıldığı basın toplantısında bugün Biden ve Putin’in video konferans yoluyla Ukrayna konusunda yaptığı görüşmeyi değerlendirdi.

Görüşmede Biden’ın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda getireceği ekonomik yaptırımları konusunda uyardığını aktaran Sullivan, “Biden Putin’e, (Ukrayna’yı işgal etmeleri) bu durumda şu anda yaptığımızın üstünde ve ilerisinde Ukrayna’ya savunma mühimmatı desteği vereceğimizi ve NATO’nun doğu cephesindeki müttefiklerimize askeri desteği artıracağımızı söyledi.” bilgisini paylaştı.

Sullivan, Biden’ın Putin’e diplomasinin de diğer bir yol olduğunu açıkça dile getirdiğini aktararak, “Görüşmede herhangi bir tehditkar tutum yoktu ancak Biden, ABD’nin duruşunu çok net şekilde belirtti.” ifadesini kullandı.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda Polonya ve Romanya gibi bölgedeki müttefiklerinin kendilerini güvensiz hissedeceklerini, bu nedenle de bu ülkelere ek asker gönderebileceklerini dile getiren Sullivan, “Biden, Putin’in gözlerinin içine baktı ve 2014’te atmadığımız adımları şimdi atabileceğimizi söyledi.” bilgisini paylaştı.

Sullivan, görüşmede Putin’in tutumu konusunda bir yorum yapmayacağını ancak Putin’in Ukrayna’yı işgal kararı alıp almadığını henüz bilmediklerini söyledi.

Rusya’ya Kuzey Akım 2 mesajı

Almanya ile Kuzey Akım 2 konusunda yakın iletişimde olduklarının altını çizen Sullivan, “Putin, Kuzey Akım 2’den gaz akmasını istiyorsa, Ukrayna’ya işgal ederek bunu riske atmaz.” uyarısında bulundu.

Bir gazetecinin, Rusya’nın Ukrayna’yı ve Çin’in Tayvan’ı aynı anda işgal etmesi durumunda ABD’nin buna karşılık verecek durumda olup olmadığını sorması üzerine, “Ukrayna işgalinde caydırıcı olmak için çalışıyoruz. Tayvan ise asla gerçekleşmeyecek bir senaryo.” yanıtını verdi.

İki saat süren görüşme sonrası Rus-ABD ilişkilerinde genel olarak daha önce yaşanan gerilimlerin biraz da olsa yumuşadığını vurgulayan Rus basını, şu başlıkları kullandı:

Izvestia: Biden, Putin’e ittifakın doğuya ilerlememesi konusunu NATO ile görüşme sözü verdi

ABD lideri, Rusya’nın NATO’nun doğuya doğru hareketi konusundaki endişelerine yanıt olarak Putin’e bu konuyu ittifaktaki meslektaşlarıyla görüşme sözü verdi.

Rusya ile ABD’nin askeri konulardaki farkını vurgulayan Rus liderin Joe Biden’a “Siz Amerikalılar, ABD’den binlerce kilometre uzaktaki Rusya’nın kendi topraklarındaki askeri birliklerimiz için endişeleniyorsunuz. Biz ise güvenliğimiz, küresel anlamda Rusya’nın güvenliği konusunda gerçekten endişeliyiz” dediğini aktaran Izvestia gazetesi, aynı zamanda zirvenin gerçekleştiği gün ABD’nin ünlü siyaset bilimcisi Ariel Cohen’in Batı’nın Rusya’ya NATO’yu doğuya doğru genişletmeyeceğine dair hiçbir zaman söz vermediği, böyle bir yazılı belgenin bulunmadığı sözlerini de aktardı.

TASS: Putin ve Biden müzakereleri Ukrayna’da bir uzlaşmanın temeli olabilir

Rus ve ABD liderlerinin çevrimiçi görüşmesinin ardından yapılan açıklamaların Ukrayna meselesindeki durum üzerinde bir tür uzlaşmanın varlığına işaret edebileceğini yazan TASS, ancak müzakerelerin başarılı olup olmadığı sorusunun cevabının henüz tam olarak net olmadığını vurguladı.

Rusya Devlet Duması Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı Leonid Slutsky’nin görüşmeyle ilgili yorumlarına atıfta bulunan haber ajansı, Putin ve Joe Biden arasındaki görüşmenin sonucuna ilişkin Moskova ve Washington tarafından gelen açıklamaların iki ülke arasındaki gerilimin yumuşaması için umut verdiğini belirtiyor.

TASS’a konuşan Slutsky, “Putin ile Biden arasındaki bu görüşmenin ayrıntılarının kamuoyu tarafından tam olarak bilinmesi pek olası olmasa da her iki taraftan gelen oldukça özlü mesajlar geçen ayki gerginliğin azalacağını ummak için bir sebep veriyor.  Batı’daki Rusya karşıtı histerik açıklamalar azalacaktır” ifadelerini kullandı.

RIA Novosti: Putin-Biden zirvesi ülkelere nefes verecek

Rusya Devlet Başkanı ile ABD lideri arasındaki uzun görüşmenin taraflara Ukrayna ve Rusya sınırlarında yaşanan gerilimde bir soluklanma olanağı sağlayacağının altını çizen RIA Haber Ajansı, müzakereler öncesi yeni yaptırım planlarının ilanıyla Rusya ve dünyayı bu müzakerelere hazırlayan ABD’nin bu zirve sonrası bu tür provokasyonlarına biraz ara verebileceğinin altını çizdi.

Ukrayna’ya saldırı iddialarını reddeden Putin’in, Biden’a NATO’nun askeri varlığını doğuya doğru artırmak için bir bahane aradığını söylediğini yazan RIA, aynı zamanda Rus askerlerinin kendi topraklarında olduğunun da ABD’ye tekrar hatırlatıldığını aktardı.