Türkiye Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun eylül ayına ilişkin “Petrol Piyasası Sektör Raporu”na göre, ülkenin toplam petrol ithalatı içinde en büyük kalemi oluşturan ham petrolde ithalat yüzde 16,6 azalarak 2 milyon 843 bin 451 tona düşerken, Rusya’ Irak’tan sonra en çok petrol ithalatı yapılan ikinci ülke oldu.

Türkiye’nin toplam petrol ithalatı, eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,4 azalarak 3 milyon 983 bin 275 ton olurken, bu dönemde motorin türleri ithalatı yüzde 5,2 artışla 946 bin 200 ton seviyesinde gerçekleşti. İthalatın kalan bölümünü havacılık ve denizcilik yakıtları, benzin ve fuel-oil türleri ile diğer ürünler oluşturdu.

En fazla ham petrol ve petrol ürünleri ithalatı 1 milyon 75 bin tonla Irak’tan yapılırken, bu ülkeyi 823 bin 258 tonla Rusya ve 375 bin 194 tonla Norveç izledi.

Öte yandan, benzin satışları eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 24,1 artarak 297 bin 978 tona çıkarken, motorin satışları yüzde 0,9 azalışla 2 milyon 427 bin 13 tona indi. Toplam petrol ürünleri satışları da yüzde 1,2 artışla 2 milyon 849 bin 60 ton olarak kayıtlara geçti.

Türkiye’nin petrol ürünleri ihracatı ise yüzde 11,3 arttı

Geçen yılki pandemi kısıtlamalarına bağlı olarak durma noktasına gelen havacılık yakıtları ihracatında toparlanma sürüyor. Havacılık yakıtları ihracatı eylülde yüzde 17,8 artarak 226 bin 143 ton oldu.

Söz konusu dönemde, denizcilik yakıtları ihracatı da yüzde 136,4 artışla 82 bin 50 ton olarak gerçekleşti. Benzin türleri ihracatı yüzde 31,2 azalışla 125 bin 515 tona, motorin türleri ihracatı yüzde 11,5 azalışla 177 bin 761 tona düştü.

Petrol piyasasında diğer ürünlerle birlikte toplam ihracat yüzde 11,3 artarak 746 bin 156 ton oldu.

Petrol ürünleri üretiminde yüzde 6,4 artış

Motorin türleri üretimi, eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,5 artışla 1 milyon 520 bin 636 ton, benzin türleri üretimi yüzde 14,4 yükselişle 438 bin 963 ton, havacılık yakıtları üretimi yüzde 36,7 artışla 305 bin 153 ton oldu.

Denizcilik yakıtları üretimi ise yüzde 150,3 artışla 126 bin 193 ton olarak hesaplandı.

Diğer yakıt türleriyle toplam rafineri petrol ürünleri üretimi yüzde 6,4 artışla 3 milyon 216 bin 485 tona çıktı.

Bu dönemde petrol ürünleri satışlarındaki kısıtlı artış ve üretimdeki büyüme ithalatı sınırlandırdı.

Rusya’nın eylül ayı petrol üretimi

Rusya Akaryakıt ve Enerji Kompleksi Merkez Sevk Ofisi (TEK), Eylül 2021 itibariyle Rusya’da petrol ve gaz kondensat üretiminin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,5 artarak 43,859 milyon tona ulaştığını açıklamıştı.

Yılın başından bu yana petrol üretiminin yüzde 0,1 artarak 387,3 milyon tona ulaştığı belirtilen TEK raporunda, Uluslararası finansal raporlama standartlarına göre Rosneft’in eylül ayında petrol üretimini yüzde 8,1 artırarak 16,5 milyon tona çıkardığı ve yılın başından bu yana 143,9 milyon tonluk üretim rakamlarının geçtiğimiz yılla aynı seviyede kaldığı vurgulandı.

Diğer petrol devi Lukoil’in üretimi eylül ayında yüzde 9,9 artarak 6,38 milyon tona yükselirken, yılbaşından bu yana ise yüzde 0,2 artarak toplamda 55,9 milyon tona ulaştı.

Surgutneftegaz, eylül ayında petrol üretimini yüzde 8,3 artırarak 4,64 milyon tona ulaştırırken, yılbaşından bu yana ise üretim hacminin yüzde 2,1 azalarak 40,76 milyon tona gerilediği ifade edildi.

Gazprom Neft, eylül ayında petrol üretimini 2020 yılına göre yüzde 3,4 artırarak 4,63 milyon tona çıkarırken, yılın başından bu yana şirketin petrol üretimi yıllık bazda yüzde 2,2 daha az olmak üzere 42 milyon ton olarak gerçekleşti.

Tataristan merkezli Tatneft’in eylül ayında petrol üretimi yüzde 12,2 artarak 2,36 milyon tona, yılın başından itibaren ise yüzde 5,3 artarak 20,6 milyon tona ulaşırken, Novatek, yüzde 6,4 artışla 950 bin ton petrol üretti. Şirketin yılbaşından bu yana petrol üretimi ise yüzde 2,5 artarak 8,927 milyon tona ulaştı.

Rusya’nın petrol ihracatı

Rusya Akaryakıt ve Enerji Kompleksi Merkez Sevk Ofisi, Ocak-Eylül 2021 döneminde Rusya’nın petrol ihracatının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,6 azalarak 166,2 milyon tona gerilediğini açıkladı.

Rusya’nın petrol üretiminin azaltılmasına ilişkin OPEC + anlaşmasına katıldığına işaret edilen raporda, bunun sonucunda yurt dışındaki petrol arzının da azaldığı, aynı zamanda bahardan bu yana anlaşmalı ülkelerin yavaş yavaş kısıtlamaları gevşeterek petrol üretimini eski haline getirdiği vurgulandı.

Bu nedenle Eylül 2021’de Rusya’nın petrol ihracatı yüzde 4,1 artarak 18,6 milyon tona ulaşırken, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) dışı ülkelere dokuz aylık petrol ihracatının ise yüzde 6 azalarak 157,5 milyon tona düştüğü, eylül ayındaki arzın ise yüzde 8,5 artarak 17,8 milyon tona ulaştığı belirtildi.

Rus petrolünün yılın başından bu yana yakın yurtdışına ihracatı yüzde 0,8 artarak 8,7 milyon tona ulaşırken, eylül başından bu rakamların yüzde 44,9 düşerek 804 bin ton olarak gerçekleştiği aktarıldı.