29 Eylül Çarşamba günü Soçi’de bir araya gelecek olan Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in hangi konuları konuşacağı Rus ve yabancı basının ilgi odağı olmaya başladı.

Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) dış politikada uzmanlaşmış dergi olan The National Interest, yakın zamanda Kremlin Basın Sözcüsü Dmitry Peskov’un iki liderin görüşmesinin “çok geniş kapsamlı” olacağı sinyali vermesi ve Erdoğan’ın ABD Başkanı Joe Biden’ın da katıldığı Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu toplantıları sonrası Washington’la ipleri gerginleştiren “iki NATO ülkesindeki ilişkilerin gidişatı pek hayra alamet değil” açıklamasının, Türkiye’nin bölgesel politikalarda yüzünü tekrar Rusya’ya döndüğünü kanıtladığını yazdı.

Pentagon’un Suriye sınırında PKK terörist örgütüne yardım için bütçe ayırdığı haberleri sonrasında Erdoğan’ın hemen Rus liderle görüşme ayarladığını belirten The National Interest, aynı zamanda Washington’un baştan beri karşı çıktığı S-400 füze sistemi anlaşmalarında ikinci sevkiyatın gerçekleştirileceğini açıklayan Erdoğan’ın Putin’le yapacağı zirvede büyük ihtimalle Suriye’de askeri iş birliğinin geliştirilmesinin gündemi oluşturacağı vurgulandı.

ABD ziyareti sonrası gazetecilere konuşan Erdoğan, Amerika’nın Suriye’de artık bir otoritesi olmadığı sinyalini vererek, “”Zira Suriye’de rejim maalesef, burada bizim için ülkemizin güneyinde adeta bir tehdit oluşturuyor. Burada bir dost ülke olarak da Sayın Putin’den daha doğrusu Rusya’dan bir dayanışmamızın gereği olarak, farklı yaklaşımlar bekliyorum. Bu mücadeleyi de güneyde birlikte yürütmemiz lazım. Şu anda görüldüğü gibi Amerika Suriye ile de pek şu anda ilintili değil. Burada şimdi kim var? İran var, Rusya var, biz varız. Hakikaten orayı bir barış havzasına dönüştüreceksek, bunu nasıl yaparız, bunu aramızda görüşmemiz, paylaşmamız şart ve bunları görüşeceğiz.

Kaldı ki bir de Rusya ile ikili münasebetlerimizi çok daha ileri taşımanın gayreti içindeyiz. Zira hedefimiz 100 milyar dolarlık bir ticaret hacmine ulaşmak. Bu ticaret hacmine ulaşmayı da eğer kendimize belirlediysek, bunu da kendimiz için gerekli koyuyorsak bizim münasebetlerimizin çok çok farklı olması lazım” diye konuştu.

Amerikan The National Interest dergisine konuşan uzmanlar, Türkiye’nin ABD’den hayal kırıklığıyla dönerek tekrar Rusya’ya dostluk mesajları gönderdiğini, ancak son zamanlarda Türk liderin yaptığı Kırım açıklamaları ile gerilen ilişkilerin sonunda Putin ile yapılacak görüşmelerde Rusya’ya hangi tavizlerin verileceğinin, Türkiye’nin neleri reddedeceğinin ve ne gibi bedeller ödeyeceğinin görüşme sonrası netleşeceğini açıkladı.

En önemli gündem İdlib

Rusya’da politika alanında haberleriyle bilinen PolitExpert’e Erdoğan Putin zirvesini değerlendiren Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) Enstitüsü Orta Asya ve Kazakistan Dairesi Başkanı Andrey Grozin ise Suriye’nin İdlib bölgesinde Türkiye için çok riskli bir dönemin başladığını belirterek, “Ne Suriye makamları ne Rusya ne de İran İdlib’deki durumdan memnun değil. Resmi olarak bu bölgenin sorumluluğu, İdlib’i teröristlerden arındırmayı taahhüt eden Türk tarafının” diye konuştu.

Bölgede silahlı grupların varlığının Suriye’de düzenin sağlanmasını zorlaştırdığını söyleyen Grozin, Türkiye’nin bu sorunu yıllar önce çözebileceğinden emin olduğunu vurguladığı konuşmasında, “Ancak Ankara, Rus tarafının Esad’ı aktif olarak desteklemesinden memnun değil. Moskova ile Şam arasındaki iyi ilişkiler, Vladimir Putin ile Beşar Esad arasında 13 Eylül’de gerçekleşen görüşmede bir kez daha gözler önüne serildi. Aynı zamanda Ankara, Rusya’nın farklı baktığı konularda da aşırı proaktif bir duruş sergiliyor. Bu, Kırım ve geçen yılki Dağlık Karabağ sorunuyla birlikte Rusya Devlet Duması ve tabii ki Suriye seçimlerinin sonuçları için geçerli” ifadelerini kullandı.

Putin ile Erdoğan’ın konuşacak çok konusu olacağına emin olduğunun altını çizen Rus uzman, öte yandan görüşmeler sonucu Suriye konusunda uzun süre gündemde yerini koruyacak bir yeniliğin meydana gelmeyeceğini vurgularken, yeni S-400 satın alımlarının ve Rusya ile askeri alanda yeni işbirlikleri açıklamalarının ise ABD’ye bir yanıt biçiminde duyurulabileceğini sözlerine ekledi.

Amerikan dergisi The National Interest, bir diğer Rus siyaset bilimci Fyodor Lukyanov’un sözlerini aktardığı haberinde, uzmanın aslında ne Putin’in ne de Erdoğan’ın İdlib’deki çatışmaya nihai bir çözüm bulmayı umduğunu düşündüğünü aktardı.

“Rusya ve Türkiye‘nin Suriye’deki çıkarları taban tabana zıt. Askerlerin bu bölgeden çekilmesine ilişkin tüm anlaşmalar sonuçta hiçbir şeye yol açmadı” diyen Lukyanov, öte yandan Türkiye’nin Kırım konusundaki açıklamalarının Erdoğan Putin zirvesinin gündemine bile gelemeyeceğini ifade etti.