Rusya’da parlamentonun alt kanadı Devlet Duması, 39 federatif bölgenin parlamentosu ile bazı bölgelerdeki yönetici ve mahalli seçimler için oylama işlemlerinde bugün son gün.
Rusya’da COVID-19 önlemleri nedeniyle 17-18-19 Eylül olmak üzere üç süren seçimlerde ülke genelinde ve yurtdışında 110 milyon seçmenin oy kullanabileceği Devlet Duması seçimlerinde 19 Eylül Pazar günü saat 11:00 itibariyle Rusya’da seçimlere toplam katılım oranlarının elektronik oylama hariç yüzde 35,69 seviyelerinde olduğunu açıklayan Yüksek Seçim Kurulu, ülkenin Moskova ile birlikte yedi bölgesindeki seçmenlerin yüzde 80’inden fazlasının 18 Eylül akşamına kadar çevrimiçi oylama platformları aracılığıyla oy kullandığını belirtti.
Cuma günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Cumartesi günü de Başbakan Mihail Mishustin’in elektronik formatta oy kullandığı Duma seçimlerinde, 18 Eylül 2021 akşan saatleri itibariyle toplamda 6 bin 203 oyun geçersiz sayıldığını açıklayan Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Ella Pamfilova, oy pusulalarının geçersiz ilan edilmesinin nedeninin oylama sistemi tarafından okunamayan oylar olduğunu vurguladı.
Yüksek Seçim Kurulu, Rusya’da oy kullanmaya zorlama ile ilgili 137 şikayet alındığını belirtirken, bu şikayetlerin seçim sonrasında inceleneceğini aktardı.
Uluslararası seçim gözlemcileri, Rusya Federasyonu’ndaki seçimlerin uluslararası standartlara uygun bir şekilde devam ettiğini, aynı zamanda yüksek düzeyde elektronik oylama sisteminin güvenlik seviyesinin üst düzeyde olduğunun altını çizdi.
Siber ataklar
Yüksek Seçim Kuruluna bağlı Federal Enformasyon Merkezi Başkanı Aleksandr Sokolchuk, uzaktan elektronik oylama sistemine yönelik siber saldırıların devam ettiğini vurgularken, bunlardan birinin Cumartesi günü saat 11:30’da işlendiğini açıkladı.
“Siber saldırılar oy kullanma süreçlerini etkilemiyor” diyen Sokolchuk, savunma sistemlerinin başarılı bir şekilde kiber ataklarla başa çıktığını bildirdi.
Peskov elektronik oylamada 10 bin ruble (bin 155 TL) kazandığını açıkladı
Moskova Belediye Başkanlığı, elektronik formatta oylama yapanlar arasında çekiliş düzenleyeceğini açıklamıştı.
Buna göre Belediye portalı üzerinden çevrimiçi oylamaya kayıt yaptırarak oy kullananlar arasında yapılan çekilişte kazanan vatandaşlara 10 adet tek odalı daire ve 50 otomobilin yanı sıra 10 bin, 25 bin, 50 bin ve 100 bin ruble ödül puanının da bulunduğu 150’den fazla ödül verildi.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, elektronik oylama sistemi üzerinden oy kullandıktan sonra Moskova Belediyesi tarafından otomatik olarak belirlenen çekilişle 10 bin ruble kazandığını açıkladı.
Muhalefetin adaylarına engelleme iddiası
Ülkedeki seçimler muhalefet tarafından eleştiriliyor. Seçimlere değişik gerekçelerle aşırıcılık ile ilgili yasada yapılan değişiklikler nedeniyle ciddi sayıda muhalif ve bağımsız adayların katılmasının engellendiği iddiasında bulunuyor. Muhaliflerin seçimlerden sonra ülke genelinde eylemler başlatabileceği de değerlendiriliyor.
Halihazırda, işlediği bir suç gerekçesiyle hapse atılan Rus muhalif Aleksey Navalnıy’a ait bütün organizasyonlar, önce ‘yabancı ajan’ statüsüne alınmış, daha sonra mahkeme kararı ile kapatılmıştı.
Zakharova: Elektronik oylamada ABD müdahalesi belgelendi
ABD’nin Rusya’da yapılacak Duma seçim süreçlerine müdahalesinin belgelendiğini belirten Dışişleri Bakanlığı Basın Sözcüsü Maria Zakharova, 11 Eylül Cumartesi günü düzenlediği basın toplantısında konu ile ilgili açıklamalarda bulunmuştu.
Zakharova, “Amerika Birleşik Devletleri’nde Pentagon’un yönettiği internet platformlarının kullanımıyla açık eylemlerin gerçekleştiğini kanıtlayan durumu ABD yetkililerine somut gerçekler ile ortaya koyduk. Seçim sürecimize ve özellikle elektronik oylamaya müdahaleler belgelendi” diye konuştu.
Kremlin Basın Sözcüsü Dmitry Peskov, Duma seçimlerine Amerika’dan bariz müdahale tehdidi alındığını vurgularken, “ Böyle bir risk olduğun bariz. ABD tarafının seçimlere müdahale etmeye çalışacağına şüphe yok. Ancak özellikle elektronik oylama sistemimiz kiber ataklara karşı koruma sağlayan güvenlik sistemlerine sahip. Yine de Amerika’nın seçimlere müdahale edeceği konusunda kesin kanıtlar var” ifadelerini kullandı.
Duma seçimlerinde yabancı medya temsilcilerinin sandıklara erişimi konusunda hiçbir sınır olmadığını vurgulayan Peskov, Ülkemizde anayasaya göre yabancı medya temsilcileri, yerli medya çalışanlarıyla aynı haklara sahiptir” diye eklemişti.
Navalnıy’ın ekibi tarafından geliştirilen uygulama kaldırıldı
Bir süre önce Rus muhalif Navalnıy ve ekibi tarafından geliştirilen Navalnıy uygulaması içerisinde bulunan “Akıllı Oylama” sistemi, seçimlerde Rusya’da iktidardaki Birleşik Rusya partisinin rakiplerinin desteklenmesini organize etmeyi amaçlıyordu.
Rusya’da yetkililerin uyarılarının ardından, Apple ve Google şirketleri, telefonlardaki uygulama dükkanlarından Rus muhalif Aleksey Navalnıy ve ekibinin seçimlere yönelik geliştirdiği “Navalnıy” adlı uygulamayı kaldırdı.
Rusya Federal Bilgi Teknolojileri ve Kitle İletişim Denetleme Kurumu (Roskomnadzor), Navalnıy uygulaması üzerinden “Akıllı Oylama” adlı sisteme erişim sağlandığı gerekçesiyle Apple ve Google’ın söz konusu uygulamayı dükkanlarından kaldırmaması halinde şirketlerin “ağır cezalara” karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulunmuştu.
Apple ve Google’ın Rusya temsilcileri, seçimler öncesinde Federasyon Konseyi’nin Seçimlere Müdahale Komitesi’nde düzenlenen toplantıya katılmışlardı.
Ülkede bir mahkemenin 5 Eylül’de aldığı kararla da, Google ve Yandex arama motorlarında yapılan aramalarda “akıllı oylama” başlığının arama önerilerinde çıkması yasaklanmıştı.
İki gündür süren oylama sırasında görev yapan uzman ve gözlemciler, seçimlerin şimdiye kadar ciddi ihlaller olmadan gerçekleştiğini kaydederken, en yüksek katılımın yüzde 76,15 ile Çeçenistan’da, en düşük katılımın yüzde 20,69 ile St. Petersburg’da gözlemlendiği açıklandı.
Yüksek Seçim Kurulu’nun 19 Eylül sabahı verilerine göre başkent Moskova’da, 17 ve 18 Eylül tarihlerinde sandık başına giden toplam seçmen oranının yüzde 34,42 olduğu söylendi.
Yaroslavl Bölgesi’nde yüzde 21,7 Vladimir Bölgesi’nde ise yüzde 21,97 ile düşük katılımın kaydedildiğini vurguladı.
