Sayıştay hazırladığı raporda, Rusya’nın pandemiyle mücadelesinde kullanılan bütçe harcamalarının maliyetinin 2020’de 2,86 trilyon rubleye ulaştığını bildirdi. Bu rakam toplam devlet bütçesi harcamalarının yüzde 12,5’ini oluşturuyor. Sayıştay’a göre pandemiyle mücadele harcamalarının ne olduğu da henüz netlik kazanmadı.
Devlet bütçesinden yapılan 2020’deki toplam harcama rakamları, geçen yıla oranla 4,6 trilyon artışla (yüzde 25) 22,82 trilyon ruble olarak gerçekleşti. Bu rakamın pandemi öncesi planlanan bütçe rakamlarının 3,2 trilyon ruble üstünde olduğu belirtildi.
Sayıştay raporuna göre,1 Ocak 2021 itibariyle, pandeminin yarattığı ekonomik ve sosyal sonuçlarını önlemek, özellikle sağlık sektörünü desteklemek adına devlet tarafından 153 kez bütçe yardımı faaliyeti gerçekleştirildiği, kaynakların çoğunun Rusya Ulusal Varlık Fonu’ndan aktarıldığı alanlar şu şekilde belirlendi:
- Pandeminin etkisiyle düşürülen sigorta primlerini telafi etmek amacıyla Rusya Federasyonu Emeklilik Fonu’na yardım paketi. 941,1 milyar ruble
- Çocuklu aileler için sosyal destek paketi. 569,3 milyar ruble
- Koronavirüslü hastalara tıbbi yardım sağlanması için bölgelere destek paketi. 378,2 milyar ruble
- Doktor ve sağlık memurlara teşvik ödemeleri paketi. 231,7 milyar ruble
- İşsizlere yapılan ödemeler de dahil olmak üzere özel sosyal ödemeleri. 155,5 milyar ruble
Sayıştay, hazırladığı raporda sunulan rakamların hükümetin ve parlamentonun bütçe komisyonlarının belgelerine dayanarak bağımsız olarak hesapladığını, bu rakamlara kamu harcamalarının ve örtülü ödeneklerin dahil edilmediğini ekledi.
Pandemi ile mücadelede kullanılan ek bütçe
Ekonomistlere göre Rusya’nın pandemiyle mücadelede kullandığı ek bütçe harcamalarının parasal boyutları farklılık göstermekte. Örneğin Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) 2021 ocak ayında yayınladığı raporda, Rusya’da pandemiyle mücadelede sağlık hizmetlerinin teşviği ve kurumların vergi yükünün azaltılması gibi destek paketleri için kullanılan ek bütçe harcamalarının gayri safi yurt içi hasılaya (GSYİH) oranının yüzde 2,9 olduğunu bildirilmiş, bu oranın 0,6‘ sının sağlık harcamaları için kullanıldığını eklemişti (maaş desteği,tedavi,ilaç,sağlık teçhizatı masrafları gibi…).
Rus Sayıştayı ise değerlendirmesinde pandemiyle mücadelenin devlete maliyetinin GSYİH’ nin yaklaşık % 2,7′ sine tekabül ettiğini fade etti.
Pandemiyle mücadele kapsamında özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelere sunduğu destek paketlerinin diğer G20 ülkelerine oranla çok yetersiz kaldığı konusunda yoğun eleştirilere maruz kalan Rusya Maliye Bakanlığı, bu eleştirileri kabul etmedi.
2020-2021 yıllarında pandemiyle mücadelede devlet tarafından sunulan destek paketlerinin toplam maliyetinin GSYİH’ nın yüzde 4,5’ine ulaştığını ifade eden Maliye Bakanı Anton Siluanov, “Bütçe tasarrufu, bölgesel düzeydeki mali destek ve bilanço dışı işlemlerde alınan önlemler de düşünüldüğünde devlet desteği toplamda GSYİH’nın yaklaşık yüzde 9’u olmuş oluyor ki bu da Rusya’nın krizle mücadeledeki devlet desteğinde dünya liderleri arasında yer almasını sağlıyor.” diye konuştu.
